Posted by Dziś będzie nieco bardziej naukowo, co nie oznacza wcale, że będzie trudno zrozumieć mój poniższy wpis. Jeśli chcesz zrozumieć, dlaczego jeszcze nie możesz kupić sobie w sklepie robota menedżera, to warto, abyś poznał prawdziwe powody. Być może wydaje ci się, że jest jakiś problem techniczny – programistyczny, elektroniczny albo z dziedziny sztucznej inteligencji – nie! Przyczyny leżą w naukach, które muszą wiedzieć, co robi prawdziwy menedżer, czyli w naukach o zarządzaniu.
Istnieją dwie główne przyczyny, oto jedna z nich, czyli problemy metodologiczne tych nauk. Problemy metodologiczne nauk o zarządzaniu są przedmiotem ożywionej dyskusji i zainteresowania wielu współczesnych przedstawicieli nauk o zarządzaniu [1]. Dyskusja o tożsamości nauk o zarządzaniu i ich metodologicznych założeń sięga roku 1961, kiedy H. Koonst pobudził świadomość badaczy rzeczywistości organizacyjnej pojęciem „dżungli teorii zarządzania” [2]”, oznaczającego nieuporządkowany sposób uprawiania nauk o zarządzaniu oraz rosnące w tych naukach kontrowersje ontologiczne i epistemologiczne.
Mimo, że od tego czasu upłynęło kilka dziesięcioleci, to jak pisze H. Witczak, „nadal mamy do czynienia z dżunglą teorii zarządzania, i to rozleglejszą i bujniejszą niż kiedykolwiek”. [3] Niektórzy autorzy podkreślają, że obecna sytuacja nauk o zarządzaniu stanowi o kryzysie tych nauk, a zwłaszcza ich podstaw filozoficznych i metodologicznych.
Kryzys ten uważany jest za systemowy i permanentny do tego stopnia, że podważa nawet rację bytu nauk o zarządzaniu jako samodzielnej dyscypliny naukowej [4]. S. Sułkowski pisze nawet, że nie dysponuje ona „ani teoriami, ani prawami, ani nawet namiastką metody naukowej” [5] [9]
Podnoszony przez tego samego autora problem eklektyzmu nauk o zarządzaniu [6] wydaje się wzmacniać tendencje rozproszenia wysiłków zmierzających do utrzymania naukowego charakteru badań rzeczywistości organizacyjnej. Jest tak mimo tego, że wielu badaczy rzeczywistości organizacyjnej jednoczy się wokół wysiłków stworzenia metodologii nauk o zarządzaniu o charakterze mierzalnym i optymalizacyjnym [7]. Przykładem próby łączenia podejść metodologicznych jest łączenie paradygmatu wymiany i paradygmatu wartości [8] [10] w naukach ekonomicznych i poprzez analogię łączenie podejścia zasobowego i podejścia procesowego w naukach o zarządzaniu.
I tak oto, potocznie mówiąc, jeden wielki metodologiczny w tych naukach powoduje, że po ponad 100 latach uprawiania nauk o zarządzaniu nadal nie wiemy, co tak naprawdę robi menedżer! Co więcej, nadal nie bardzo wiemy, jak się tego dowiedzieć.
Rozwiązaniem tego problemu, który jest przyczyną opóźnienia w zakresie automatyzacji zarządzania w porównaniu do innych dziedzin, jest Układ wielkości organizacyjnych, opisany po krótce tu:
Więcej szczegółów znajdziesz również moich innych publikacjach, głównie w artykułach naukowych. Jeśli jesteś ciekawy tego projektu, jakim jest Układ wielkości organizacyjnych, napisz do mnie maila.
W kolejnym poście przedstawię drugą przyczynę, dlaczego nie możemy sobie kupić robota menedżera.
[1] M. Lisiński: Analiza metodologii nauk o zarządzaniu. W: Rozwój koncepcji i metod zarządzania. Red. J. Czekaj, M. Lisiński. Kraków, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 2011, 163-172; S. Sudoł: Nauki o zarządzaniu. Węzłowe problemy i kontrowersje. Toruń, Dom Organizatora TNOiK, 2007; W. Czakon: Kryteria oceny rygoru metodologicznego badań w naukach o zarządzaniu. Organizacja i Kierowanie 2014, Nr 1 (161), 51-62.
[2] H. Koontz: The Management Theory Jungle. The Journal of the Academy of Management 1961, Vol. 4 (3), 174-188.
[3] H. Witczak: Wstęp do systemu nauk o zarządzaniu. Contemporary Management Quarterly 2013, Vol. 2, s. 27.
[4] J.R. Sobczyk: Kryzys podstaw metodologicznych nauk o zarządzaniu – kryzysem powinowactwa z naukami społecznymi. Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica 2010, Vol. 234, s. 335.
[5] Ł. Sułkowski: Epistemologia w naukach o zarządzaniu. Warszawa, PWE, 2005, s. 55.
[6] Ł. Sułkowski: Między poznaniem a działaniem – eklektyzm metodologiczny w zarządzaniu. Organizacja i Kierowanie 2004, Nr 3, 33-42.
[7] J. Niemczyk: Rozwój nauk o zarządzaniu a paradygmaty nauk ekonomicznych. Organizacja i Kierowanie 2014, Nr 1A, s. 171.
[8] B. Douglass: Economic Methodology and Nobel Laureates: Confirmation of a Methodological Paradigm Shift. American Journal of Economics and Sociology 2012, Vol. 71 (5), 1205-1218.
[9] S. Sudoł: Main Dilemmas of Management Science. Organization and Management 2010, Vol. 1 (139), s. 8-9.
[10] K.D. Miller, E.W.K. Tsang: Testing Management Theories: Critical Realist Philosophy And Research Methods. Strategic Management Journal 2010, Vol. 32, 139-158.