Posted by Pewnie jako konsument zastanawiałeś się, skąd się biorą ceny. Zadawałeś sobie pytanie, dlaczego Coca-Cola w butelce 1 litrowej kosztuje 5,59 zł, a w dwulitrowej 7,99 zł? Coś tu się przecież nie zgadza. Dodatkowo, dlaczego czasem jest „promocja” i ta sama butelka kosztuje 4,99 zł. Czyżby wcześniej cena była za wysoka? A może teraz sklep nie zarabia na sprzedaży tego towaru? To są ważne pytania i warto, abyś poznał mechanizm, za pomocą którego możesz ustalić ceny swoich produktów lub usług.
Cena każdego produktu lub usługi jest wypadkową dwóch sił. Po pierwsze, poziomu kosztów w firmie i, po drugie, poziomu cen konkurentów. W tym wpisie zajmę się wyjaśnieniem poziomu kosztów, a za parę dni przeczytasz o tym, jak sprawdzić ceny konkurentów.
Poziom kosztów jest zawsze pierwszym i najważniejszym wskaźnikiem, jaką cenę powinieneś ustalić na swoje produkty lub usługi. Czasami jest to zagadnienie bardzo skomplikowane! Czy zastanawiałeś się, dlaczego w dużych firmach i korporacjach pracują tysiące ludzi w działach księgowości, którzy zajmują się obiegiem pieniądza? Tworzą budżety, kontrolują koszty, koordynują wydatki, fakturują, księgują i tak dalej… Jest tak dlatego, że im większa działalność gospodarcza, tym trudniej jest uchwycić obieg pieniądza, a więc co, za ile i kiedy powstaje. Dodatkowo ruch pieniądza odbywa się w czasie, co powoduje kolejne komplikacje związane z tzw. płynnością finansową, ale o tym opowiem w innym wpisie bloga…
Co zatem składa się na koszty produktu lub usługi? Koszty dzielą się na koszty stałe i zmienne – w takich grupach trzeba je rozpatrywać. Koszty stałe to wszystkie koszty, jakie będziesz ponosił w swojej firmie tylko poprzez sam fakt, że tą firmę otwarłeś. Nie musi być żadnej działalności, nie musisz sprzedać ani jednego produktu, a koszt stały i tak będzie. Przyjmijmy, że zakładasz firmę projektującą i sprzedającą koszulki z autorskim nadrukiem, w której będziesz sam wysyłał produkty do klientów. Zanim sprzedasz pierwszą koszulkę, musisz mieć jakieś biuro (choćby swój pokój), komputer, program graficzny, być może pierwsze koszulki bez nadruku. Taka inwestycja tworzy już pewien koszt przed rozpoczęciem działalności, ale nie jest to koszt stały. Koszt stały będzie wtedy, gdy od pierwszego dnia prowadzenia działalności będziesz musiał opłacać prąd, biuro rachunkowe, ZUS i swój telefon. Przyjmijmy, że średnio miesięcznie będzie to 2000 zł. To będzie miesięczny koszt stały, który podzielimy za chwilę przez planowaną liczbę sprzedawanych koszulek.
Koszt zmienny będzie wynikał wprost z produkcji każdej z koszulek – koszt koszulki, usługi nadruku i… twojej pracy nad autorskim projektem nadruku. Jedna koszulka będzie cię kosztować 20 zł, nadruk w drukarni do zdobienia odzieży 10 zł od sztuki, a czas przygotowania projektu to 1 godzina. Tu pojawia się pytanie – ile chcesz zarabiać za tą godzinę pracy? Przyjmijmy, 50 zł. Zatem koszt zmienny przygotowania autorskiej koszulki to 80 zł. Dużo, prawda? Jest tak z powodu, że zaliczyłeś do kosztu zmiennego swoje wynagrodzenie. Dlaczego warto tak robić i jak można podejść inaczej do tego zagadnienia, opowiem w osobnym wpisie.
Teraz musimy policzyć koszt stały jednostkowy. Musimy przyjąć jakieś założenia, dla każdego biznesu mogą być inne. Dla przykładu, po rozeznaniu rynku doszedłeś do wniosku, że średnio możesz sprzedawać 100 koszulek miesięcznie. Jesteś w stanie to wykonać – na projektowanie poświęcisz 100 godzin, a resztę czasu zajmie ci prowadzenie firmy, wysyłka koszulek, obsługa klienta itp. Koszt stały jednostkowy, który musisz doliczyć do kosztu zmiennego to 2000/100=20 zł. Zatem cena koszulki powinna wynosić: koszt zmienny 80 zł i koszt stały jednostkowy 20 równa się 100 zł. Jest to dużo, ale założyłeś, że koszulki będą autorskie i wyjątkowe. Dodatkowo w cenie koszulki jest twoje wynagrodzenie – gdy sprzedasz 100 koszulek, zarobisz w sumie 5000 zł już po odjęciu wszystkich kosztów.
Jeśli wydaje ci się, że cena jest za wysoka, możesz jedynie zmniejszyć swoje wynagrodzenie, ponieważ inne koszty właściwie nie mają regulacji w dół. Jeśli nadal to nie jest dobre rozwiązanie, być może biznes polegający na projektowaniu autorskich koszulek się nie opłaca? Wówczas możesz szukać innego pomysłu na biznes.
Pamiętaj – wniosek, że coś się nie opłaca jest tak samo dobry, jak to, że się coś opłaca.
W kolejnym wpisie opiszę, jak przy ustalaniu ceny wziąć pod uwagę ceny produktów, które oferują konkurenci.